SILICIJ
UGLJIKOVA SKUPINA
| Atomski broj: | 14 |
| Skupina: | 14 |
| Perioda: | 3 |
| Elektronska konfiguracija: | [Ne] 3s2 3p2 |
| Oksidacijski broj: | -4 +2 +4 |
| Elektronegativnost: | 1.9 |
| Atomski radijus / pm: | 117.6 |
| Relativna atomska masa: | [28.084, 28.086] |
Silicij je 1824. godine otkrio Jöns Jacob Berzelius (SE). Ime je dobio po latinskom nazivu za kremen - silicis. Kao amorfni silicij je smeđe-crni prah, a kao kristalni je plavo-zelen. U kiselinama, osim fluoridne, se ne otapa ali se otapa u lužinama pri čemu se oslobađa vodik. Duže udisanje silikatnog praha može dovesti do kronične bolesti dišnog sustava. Silicij je drugi metal po rasprostranjenosti u Zemljinoj kori. Vezan s kisikom glavni je sastojak stijena i u njima se nalazi u obliku različitih silikata, ili kao čisti SiO2 - kremen. Kremeni pijesak je osnovna sirovina za proizvodnju stakla. Silicij se u metalurgiji upotrebljava za proizvodnju ferosilicija, a u elektronici za proizvodnju poluvodiča. Cijena silicija u zrnu čistoće 99.999% iznosi 67.40 € za 1000 g.
| Gustoća / g dm-3: | 2329 | (293 K) |
| 2525 | (t.t.) | |
| Molarni volumen / cm3mol-1: | 12.06 | (293 K) |
| 11.12 | (t.t.) | |
| Električna otpornost / µΩcm: | 10 | (20 °C) |
| Toplinska vodljivost / W m-1K-1: | 148 |
| Temperatura taljenja / °C: | 1414 |
| Temperatura vrenja / °C: | 3265 |
| Toplina taljenja / kJ mol-1: | 39.6 |
| Toplina isparavanja / kJ mol-1: | 383.3 |
| Toplina atomiziranja / kJ mol-1: | 451.29 |
| Prva energija ionizacije / kJ mol-1: | 786.52 |
| Druga energija ionizacije / kJ mol-1: | 1577.15 |
| Treća energija ionizacije / kJ mol-1: | 3231.61 |
| u atmosferi / ppm: | - |
| u Zemljinoj kori / ppm: | 267700 |
| u oceanima / ppm: | 3 |
| Kristalna struktura: | plošno centrirana kubična |
| Dimenzije jedinične ćelije / pm: | a=543.07 |
| Prostorna grupa: | Fd3m |
| Izotop | Relativna atomska masa | Maseni udio (%) |
|---|---|---|
| 28Si | 27.976926533(2) | 92.23(1) |
| 29Si | 28.97649472(3) | 4.67(1) |
| 30Si | 29.97377022(5) | 3.10(1) |
| Uravnotežena polureakcija | Eo / V | |
|---|---|---|
| SiO2(s) + 4H+ + 4e- → Si(s) + 2H2O | - 0.86 | |
| SiO32- + 6H+ + 4e- → Si(s) + 3H2O | - 0.455 | |
| HSiO3- + 5H+ + 4e- → Si(s) + 3H2O | - 0.632 | |
| H2SiO3 + 4H+ + 4e- → Si(s) + 3H2O | - 0.780 | |
| SiO2(s) + 8H+ + 8e- → SiH4(g) + 2H2O | - 0.377 | |
| SiO32- + 10H+ + 8e- → SiH4(g) + 3H2O | - 0.176 | |
| HSiO3- + 9H+ + 8e- → SiH4(g) + 3H2O | - 0.265 | |
| H2SiO3 + 8H+ + 8e- → SiH4(g) + 3H2O | - 0.339 | |
| Si(s) + 4H+ + 4e- → SiH4(g) | +0.102 | |
| SiF62- + 4e- → Si(s) + 6F- | - 1.2 |
| 13 Aluminij | ← | 14 Silicij | → | 15 Fosfor |
Citiranje ove stranice:
Generalić, Eni. "Silicij." EniG. Periodni sustav elemenata. KTF-Split, 13 Feb. 2025. Web. {Datum pristupa}. <https://www.periodni.com/hr/si.html>.
